Региондун соода борбору

Кыргыз Республикасы – Борбордук Азиядагы маанилүү транзиттик өлкө, анткени эң негизги жүк ташуучу жолдор анын аймагында – түндүк-чыгышында (Казакстандан Россияга чейин Тажикстанга жана Ооганстанга карай), ал эми түштүк-чыгышында (Борбордук Азия Кытай менен) жайгашкан.

Бүгүнкү күндө, жер үстүндөгү транспорт, тез өнүккөн темир жол транспорту жана чоң жүгүртүүлөргө ээ болгон Кыргыз Республикасынын авиациясы Европа, КМШ өлкөлөрү жана Азия өлкөлөрү менен байланыш түзүүдө маанилүү роль ойнойт.

Кыргыз Республикасы кытай товарларын Казакстанга жана Россия Федерациясына кайра экспорттоонун эң чоң региондук түйүнү болуп саналат.

Ош – Сары-Таш – Иркештам жана Бишкек – Нарын – Торугарт жолдору Кыргыз Республикасынын аймактары аркылуу транзиттик трафикти камсыздайт. Алар келечекте, жүктөрдү ташыган жана жүк ташуучу транспорттун чыгышы үчүн бажы төлөмдөрү түрүндө бюджеттик толуктоолордун негизги көлөмүн түзгөн транспорт үчүн башкы эл аралык өтмөк болуп калышы мүмкүн.

Бишкек – Нарын – Торугарт эл аралык жолуна CAREC коду орнотулган: CAREC 1 – Европа – Чыгыш Азия. Бул жол Чүй, Ысык-Көл жана Нарын облустары аркылуу өтүп, Казакстан, Кытай сыяктуу коңшу өлкөлөр жана Каракорум унаа жолу аркылуу Индия портторуна чыгып/кирип, Пакистан, Индия менен байланышты камсыздайт. Азыркы учурда «Ош – Сары-Таш – Иркештам» жолдорунун жарымын куруу иштери жүрүп жатат, ал Кытай, Кыргыз Республикасы жана Тажикстандын ортосундагы жол ташууларды ишенимдүү камсыздап, Ооганстанга жана Пакистанга кирүүгө алып барат. Бул транзиттик жүктөрдү жана жүргүнчү агымын жогорулатуу аркылуу эң туруктуу социалдык, экономикалык өнүгүүгө түрткү болот.

Узундугу болжол менен 550 км түзгөн Кытай – Кыргызстан – Тажикстан жолу эки өлкө үчүн абдан маанилүү, алардын – Кыргыз Республикасы жана Тажикстан Республикасынын Кытай менен соода жүргүзүү үчүн деңизге жолу жок. Ошондой эле бул Борбордук Азиядагы региондук жол ташууларынын олуттуу бөлүгү болуп саналат, ал Кыргыз Республикасын, Кытай, Тажикстан, Ооганстан, Өзбекстан жана Түркмөнстан менен бириктирет. Кенен көз караш менен караганда, бул Ооганстан аркылуу Иран жана Пакистанды, Казакстан жана Россия Федерациясы менен бириктирген Азия жол ташууларынын бөлүгү болуп саналат.